Na czym polega inwestowanie indeksowe (pasywne)?

Inwestowanie indeksowe ( inaczej zwane pasywnym) polega na inwestycji w fundusz inwestycyjny którego celem jest jak najwierniejsze odwzorowanie zachowania indeksu rynkowego stanowiącego jego punkt odniesienia (tzw. benchmark). To odróżnia inwestowanie indeksowe od aktywnego, którego założeniem jest pokonanie rynku, tj. osiągnięcie wyniku lepszego od benchmarku.

Benchmark funduszu indeksowego może reprezentować cały szeroki rynek (np. akcji lub obligacji) albo tylko jego część – sektory, regiony geograficzne czy tematy inwestycyjne. Pozwala to inwestorowi na uzyskanie precyzyjnej i przejrzystej ekspozycji na wybrany przez niego rynek, reprezentowany zdywersyfikowanym, obiektywnie wyznaczonym indeksem, dostępny z szerokiej palety różnorodnych, globalnych możliwości inwestycyjnych.

Tym samym fundusze indeksowe są dla inwestora wygodnym instrumentem do realizowania indywidualnych strategii rynkowych, zarówno w krótkim, jak i długim horyzoncie inwestycyjnym.

Wyróżniki funduszy indeksowych

• Niskie opłaty za zarządzanie

  Dzięki potencjalnie mniejszej liczbie transakcji oraz mniej złożonemu procesowi inwestycyjnemu fundusze indeksowe z reguły oferują niższe opłaty za zarządzanie. To pozwala ograniczyć wpływ kosztów na wyniki inwestycji.

• Minimalizacja kosztów transakcyjnych

  Fundusze indeksowe dążą do przeprowadzania jak najmniejszej liczby transakcji, przy założeniu utrzymania pełnej ekspozycji na przyjęty benchmark. To ogranicza koszty obciążające wyniki funduszy do minimum i umożliwia wypracowywanie stóp zwrotu jak najbardziej zbliżonych do odwzorowywanego indeksu rynkowego.

• Ograniczenie czynnika ludzkiego

  Fundusze indeksowe w odróżnieniu od funduszy aktywnych nie dokonują selekcji spółek do portfela. Natomiast ważną rolą zarządzającego jest wybór sposobu odwzorowania indeksu. 

Specyfika inwestowania indeksowego wiąże się z tym, że fundusz będzie odwzorowywał stopy zwrotu osiągane przez wybraną klasę aktywów w danej sytuacji rynkowej – dodatnie w trakcie hossy i ujemne w trakcie bessy. Analogicznie, jeśli w śledzonym indeksie znajdują się spółki osiągające słabsze wyniki, to mogą one znaleźć się również w portfelu funduszu – selekcja spółek jest domeną funduszy aktywnie zarządzanych.

Znaczenie kosztów przy długoterminowym inwestowaniu

Koszty mają istotne znaczenie w przypadku inwestowania zwłaszcza w długim terminie. Skumulowane na przestrzeni wielu lat koszty mogą sprawiać, że wyniki inwestora jest niższy niż rynku, na którym inwestował. Efekt ten możemy prześledzić na hipotetycznym przykładzie. Załóżmy, że co roku inwestujemy 10 tys. zł w fundusz o opłacie za zarządzanie wynoszącej 2%. Rynkowa stopa zwrotu wynosi co roku 5%. Po 30 latach zainwestowane 300 tysięcy wpłat powinno zgodnie z rynkową stopą zwrotu przełożyć się na stan portfela wynoszący prawie 700 tysięcy złotych, ale opłata za zarządzanie odjęła ponad 207 tysięcy złotych. Inwestor ma jedynie 490 tysięcy złotych, czyli jego udział w zwrocie z rynku wynosi tylko 70%.

Jak widzimy na powyższym wykresie, efekt ten rośnie wraz z wydłużaniem horyzontu inwestycji. Przenalizujmy jeszcze jeden scenariusz – załóżmy, że inwestycja nie była dokonana każdego roku, ale jednorazowo. W takim przypadku wpływ kosztów jest jeszcze większy – po 30 latach inwestor miałby jedynie ok. 56% wyniku rynkowego.

Powyższe hipotetyczne przykłady ilustrują jak ważna jest minimalizacja kosztów przy dokonywaniu inwestycji, na co pozwalają fundusze indeksowe charakteryzujące się niskimi opłatami za zarządzanie i dążeniem do osiągnięcia stopy zwrotu zbliżonej do rynkowej. Z kolei w odniesieniu do funduszy aktywnie zarządzanych pokazują one, jak ważne jest, aby osiągały one wyniki lepsze od swoich benchmarków.