U podstaw zrównoważonych inwestycji leży koncepcja tzw. podwójnej istotności (ang. double materiality), na którą składają się: istotność finansowa oraz istotność środowiskowa lub społeczna.
Istotność finansowa,
czyli wpływ otoczenia na emitenta instrumentów finansowych
(ang. outside-in)
Jest to perspektywa uwzględniająca w procesie inwestycyjnym wpływ szans i ryzyk dla zrównoważonego rozwoju na rozwój, wyniki lub sytuację podmiotu, w który dokonano inwestycji (spółki lub państwa będącego emitentem obligacji) oraz na wartość finansową inwestycji.
Istotność środowiskowa lub społeczna,
czyli wpływ emitenta instrumentów finansowych na świat
(ang. inside-out)
Jest to perspektywa zewnętrznego wpływu działalności podmiotu lub inwestycji na czynniki zrównoważonego rozwoju, czyli skutków decyzji inwestycyjnych dla kwestii środowiskowych, społecznych i pracowniczych, kwestii dotyczących poszanowania praw człowieka oraz przeciwdziałania korupcji i przekupstwu. Ten wpływ może być zarówno pozytywny, jak i negatywny.
Korzyści z inwestowania w spółki zwracające uwagę na ESG
Zwracanie przez spółkę będącą emitentem akcji lub obligacji uwagi na kwestie zrównoważonego rozwoju może przynieść jej wymierne korzyści finansowe. Dla inwestorów, takich jak fundusze inwestycyjne, trafne identyfikowanie szans i czynników ryzyka wynikających z megatrendu zrównoważonego rozwoju stwarza możliwość uzyskania w długim terminie co najmniej tak dobrej stopy zwrotu jak z konwencjonalnego inwestowania na rynkach finansowych.
Przykłady
|
Szanse |
Ryzyka |
|
Spółka może osiągnąć potencjalny wzrost przychodów wynikający ze zmian preferencji klientów, np. wyboru produktów przyjaznych dla środowiska i zdrowia |
Spółka, która zanieczyszcza środowisko (np. zatruwa wodę, powietrze lub niewłaściwie postępuje z odpadami) może otrzymać karę finansową, która zmniejszy jej zyski |
|
Spółka może obniżyć koszty operacyjne dzięki inwestycjom w zrównoważone technologie i procesy przyczyniające się do ograniczenia zużycia prądu, paliw |
Spółka, która ma nadmierne emisje gazów cieplarnianych albo łamie prawa pracownicze ryzykuje tym, że może zostać usunięta z grona dostawców, co zmniejszy jej przychody |
|
Spółka może obniżyć koszty finansowania działalności m.in. dzięki większej dostępności i potencjalnie lepszym warunkom kredytów bankowych |
Spółka, która nie podejmuje działań w kierunku adaptacji do zmian klimatu, jest narażona na przerwanie działalności operacyjnej w wyniku ekstremalnych zjawisk pogodowych, skutkujących np. uszkodzeniem infrastruktury |
|
Spółka może uzyskać łatwiejszy dostęp do środków na modernizację i innowacje, w tym z rządowych subwencji |
Spółka, która dyskryminuje pracowników, ryzykuje pozwami sądowymi i utratą reputacji, co zmniejsza jej szanse na przyciągnięcie dobrych pracowników |
|
Spółka, która uczciwie traktuje pracowników, ma szansę przyciągnąć największe talenty |
Spółka, która nie wdrożyła programu antykorupcyjnego, ryzykuje tym, że może być zamieszana w kwestie korupcyjne |
Fundusze, które biorą pod uwagę tę perspektywę, czyli „odpowiedzialne” fundusze, mogą m.in. finansować emitentów realizujących konkretne projekty środowiskowe lub społeczne (np. przez zakup ich zielonych obligacji) albo inwestować w akcje spółek, które spełniają określone kryteria w zakresie zrównoważonego rozwoju lub poprawiają swoje wskaźniki w tym obszarze. Tym samym takie fundusze pośrednio wspierają realizację celów zrównoważonego rozwoju i kształtują otaczającą nas rzeczywistość.
Więcej o polityce inwestycyjnej „odpowiedzialnych” funduszy TFI PZU piszemy tutaj>>
ESG – trzy litery ważne dla odpowiedzialnego inwestora
ESG to zestaw kryteriów, które pozwalają stworzyć ramy do podejmowania decyzji inwestycyjnych.
Obszar ten obejmuje podejście emitenta do kwestii środowiskowo-klimatycznych, w tym emisji zanieczyszczeń (zwłaszcza gazów cieplarnianych), zużycia energii (w tym OZE), wykorzystywania surowców (gospodarka o obiegu zamkniętym) i zasobów wodnych, a także ochrony bioróżnorodności i ekosystemów.
Przykład: spółka, która ogranicza emisję dwutlenku węgla (CO2), może mieć niższe koszty działalności oraz uniknąć ryzyka usunięcia z łańcucha dostaw, tj. przez partnerów biznesowych zwracających uwagę na ten aspekt (istotność finansowa), a równocześnie pozytywnie wpływa na klimat (istotność środowiskowa).
Obszar ten obejmuje podejście emitenta do zarządzania relacjami z interesariuszami w całym łańcuchu wartości – w tym klientami, dostawcami i lokalnymi społecznościami. Obejmuje między innymi kwestie pracownicze, przestrzegania praw człowieka (zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz organizacji) oraz społecznej odpowiedzialności.
Przykład: spółka, która jest dobrym pracodawcą, np. zapewnia inkluzywne środowisko pracy i równe płace kobiet i mężczyzn, ma potencjalnie większe szanse przyciągnąć uzdolnionych pracowników (istotność finansowa), a równocześnie wywiera pozytywny wpływ na społeczność i na dobrostan pracowników (istotność społeczna).
Obszar ten obejmuje system formalnych i nieformalnych reguł działania mający zapewnić efektywne zarządzanie, równowagę pomiędzy interesami wszystkich interesariuszy oraz skuteczny nadzór. Uwzględnia czynniki takie jak: struktura organizacyjna, zasady wynagradzania kluczowych menedżerów, zarządzanie ryzykiem, kontrola wewnętrzna, audyt, etykę biznesu czy jakość komunikacji spółki, np. z akcjonariuszami.
Przykład: spółka, która ma wdrożone mechanizmy kontroli wewnętrznej, ma szansę uniknąć kar lub pozwów sądowych (istotność finansowa), a równocześnie nie wpływa negatywnie na świat, np. praktyki korupcyjne czy naruszenia prawa podatkowego, rokrocznie generujące wielomiliardowe koszty i straty (istotność związana z zarządzaniem).
„Zrównoważoność” funduszu można mierzyć
Niekorzystne skutki decyzji inwestycyjnych dla czynników zrównoważonego rozwoju (ang. Principal Adverse Impact, w skrócie PAI) mogą być raportowane w usystematyzowany sposób, przewidziany w Rozporządzeniu SFDR. Są wśród nich wskaźniki takie jak emisja gazów cieplarnianych, naruszenia zasad inicjatywy United Nations Global Compact czy ekspozycja z tytułu kontrowersyjnych rodzajów broni.
Raport PAI prezentuje rzetelną informację, w jakim stopniu wybrany fundusz inwestycyjny faktycznie przyczynia się do realizacji globalnych celów zrównoważonego rozwoju. To ogranicza ryzyko greenwashingu, czyli kreowania mylnego wrażenia, że dany fundusz jest bardziej zrównoważony, niż ma to miejsce w rzeczywistości. Ujednolicony standard prezentacji danych pozwala na łatwą i szybką ocenę czy wybrany wskaźnik, tj. skutek podejmowanych przez fundusz decyzji inwestycyjnych (np. emisja gazów cieplarnianych), jest lepszy w jednym, czy w drugim funduszu. Tym samym umożliwia porównywanie funduszy pomiędzy sobą – analogicznie jak za pomocą stóp zwrotu.
W celu zachowania pełnej transparentności podjęliśmy decyzję o publikowaniu przez wszystkie nasze „odpowiedzialne” fundusze wszelkich wymaganych raportów pozwalających inwestorom szczegółowo ocenić, jak ich działalność wpływa na czynniki zrównoważonego rozwoju.
W 2023 r. jako pierwsze TFI w Polsce przygotowaliśmy raport o niekorzystnych skutkach inwestycji dla czynników zrównoważonego rozwoju (Principal Adverse Impacts) dla naszego funduszu inPZU Akcje Sektora Zielonej Energii.
SFDR - unijne ramy zrównoważonych inwestycji
Unia Europejska przyjęła przepisy dotyczące ujawnień kwestii dotyczących zrównoważonego rozwoju w produktach finansowych. To Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2088 z dnia 27 listopada 2019 r. w sprawie ujawniania informacji związanych ze zrównoważonym rozwojem w sektorze usług finansowych (nazywamy je dalej „Rozporządzeniem SFDR”).
„Zrównoważona inwestycja” według Rozporządzenia SFDR oznacza:
- „inwestycję w działalność gospodarczą, która przyczynia się do realizacji celu środowiskowego, na przykład taka, która jest mierzona za pomocą kluczowych wskaźników zasobooszczędności pod kątem zużycia energii, wykorzystywania energii ze źródeł odnawialnych, wykorzystywania surowców, zużycia wody i użytkowania gruntów, generowania odpadów, emisji gazów cieplarnianych lub wpływu na różnorodność biologiczną i gospodarkę o obiegu zamkniętym” lub
- „inwestycję w działalność gospodarczą, która przyczynia się do realizacji celu społecznego, w szczególności inwestycję przyczyniającą się do przeciwdziałania nierównościom lub inwestycję wspierającą spójność społeczną, integrację społeczną i stosunki pracy, lub inwestycję w kapitał ludzki lub w społeczności znajdujące się w niekorzystnej sytuacji pod względem gospodarczym lub społecznym, o ile takie inwestycje nie naruszają poważnie któregokolwiek z tych celów, a spółki, w które dokonano inwestycji, stosują dobre praktyki w zakresie zarządzania, w szczególności w odniesieniu do solidnych struktur zarządzania, stosunków pracowniczych, wynagrodzenia dla osób zatrudnionych i przestrzegania przepisów prawa podatkowego”
Fundusze „jasnozielone”, o których mowa w art. 8 Rozporządzenia SFDR mogą (ale nie muszą) inwestować część swoich aktywów w zrównoważone inwestycje. W tabelce pokazujemy, jaką część swoich aktywów inwestują w zrównoważone inwestycje nasze „odpowiedzialne” fundusze.